Rozmowa bez porażek
Rozmowa bez porażek
Rozmowa to jeden ze sposobów budowania relacji, a nie szukania winnych lub pozbywania się problemu. A jest to najczęściej unikana aktywność w rodzinie. W gabinecie spotykam pary, które są już w fazie związku, gdzie zaprzestały rozmów, by nie pogarszać sytuacji w jakiej są. Często nastolatkowie stosują strategię na przetrwanie – pogada, pogada i przestanie. I w tym przypadku realny kontakt jest zablokowany. Rozmowa staje się sposobem do wyładowywania emocji i oszukiwania siebie, że się jednak jakoś zareagowało.
Patrząc na rodziców, z jakimi współpracuję, mam wrażenie, że często rodzic reaguje dopiero, gdy coś złego się dzieje (np. ma niepokojący sygnał od nauczyciela)
A nastolatek potrzebuje rodzica zaangażowanego w budowanie więzi, inicjującego rozmowy, szukającego okazji do bycia razem, wymiany poglądów na ważne i bzdurne tematy, odzwierciedlającego stany wewnętrzne, akceptującego przeżycia.
Nastolatek nie przyjdzie do rodzica z ważną kwestią, jeśli nie mógł być wcześniej wysłuchany z kwestią błahą.
Poniżej przedstawiam prosty scenariusz rozmowy wg Metody bez porażek Thomasa Gordona do wykorzystania w budowaniu więzi z nastolatkiem, pomiędzy partnerami bądź w innych ważnych relacjach, gdzie chcecie się budować szczerość i zaufanie.
Rozmowa bez porażek – zadbaj o atmosferę
• znajdź na nią jakiś spokojny moment
• zajmuj się tylko tą konkretną sprawą
• mów o tym, co czujesz w związku z konkretnym zdarzeniem
• słuchaj uważnie, co dziecko ma ci do powiedzenia
• powstrzymuj się od interpretacji
• czekaj cierpliwie/ w ciszy na odpowiedź
• zadbaj o to, by każdy mógł przedstawić swój punkt widzenia i wyrazić własną opinię
• zakładaj możliwość zmiany swojego zdania
• bądź gotowy do kompromisów
• koncentruj się na rozwiązaniu problemu, a nie na tym, kto wygra
Rozmowa bez porażek – ROZPOZNAĆ I NAZWAĆ KONFLIKT
Angażujemy nastolatka w rozwiązywanie problemu Ważna uwaga dziecka i jego współdziałanie
• Wybierz właściwy moment na rozmowę.
• Wyraźnie powiedz, że powstał konflikt
• Opowiedzcie każdy swoją wersje wydarzeń/swoje racje co się wydarzyło, jak się zachowałeś/łaś, na czym ci zależało, jak zareagowała druga strona
• Odzwierciedlaj emocje i nazywaj potrzeby nastolatka
• Unikaj zdań, które upokarzają, albo obwiniają
• Powstrzymuj się od interpretacji
• Czekaj cierpliwie/ w ciszy na odpowiedź
• Ustalcie, czy wybrana strategia zaspokojenia potrzeby była skuteczna
Rozmowa bez porażek – ZNALEŹĆ MOŻLIWE ROZWIĄZANIA
Burza mózgów możliwych rozwiązań. Można zaproponować: ,,Co moglibyśmy z tym zrobić?” ,,Rozważmy możliwe rozwiązania”, ,,Zastanówmy się wspólnie”.
• Najważniejsze: nie oceniać żadnego z zaproponowanych rozwiązań, nie wyrokować, nie wyrażać lekceważenia.
• Każda ze stron konfliktu będzie zaangażowana.
• Domagaj się jak największej liczby propozycji, aż do wyczerpania pomysłów
Rozmowa bez porażek – KRYTYCZNIE OCENIĆ PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ
Urealnianie propozycji, czy zaspokoją potrzeby.
Można zaproponować:
• ,, A teraz przyjrzyjmy się, które z tych rozwiązań odpowiada nam wszystkim”.
• ,,Co myślimy o tych wszystkich możliwościach, które nam wpadły do głowy?”
• ,, Czy któreś z nich jest lepsze niż inne?”
Na ogół te rozwiązania, które przez dzieci zostaną ocenione jako nie do przyjęcia – skreśla się ( podając powody, dla których zostają odrzucone).
Rozmowa bez porażek – ZDECYDOWAĆ SIĘ NA NAJLEPSZE ROZWIĄZANIE
Jeśli przestrzegało się zasad wszystkich poprzednich kroków i wymiana myśli i reakcji uczuciowych była otwarta, szczera i uczciwa, niekwestionowane, rozważne rozwiązanie wyłoni się z dyskusji niemal samo. Czasem ktoś wysunie twórcze rozwiązanie, najlepsze i do przyjęcia przez wszystkich. Oto kilka wskazówek, jak osiągnąć ostateczną decyzję:
• Rozważania dalszych propozycji prowadzić w odniesieniu do uczuć dzieci, które sprawdzamy następującym pytaniem: ,, Czy zgadzacie się z następującym rozwiązaniem ?” ,, Czy to rozwiązanie zadowoli nas wszystkich?” ,, Czy to da się zrobić?”
• Nie traktuj żadnego postanowienia jako ostatecznego, czy niemożliwego do zmodyfikowania.
• Upewnijcie się, jakie obowiązki komu przypadają i czy wszyscy są gotowi je wypełnić.
Rozmowa bez porażek – WYKONAĆ POWZIĘTĄ DECYZJĘ.
Gdy już decyzja została przyjęta, pozostaje często konieczność dokładnego rozpracowania szczegółów wykonania. Należy zająć się ustaleniem: ,, Kto co wykona i do kiedy?” ,, Kiedy zaczynamy?” ,,Czego potrzebujemy, żeby to zrobić?”
Rozmowa bez porażek – PÓŹNIEJSZA REFLEKSJA
Pamiętaj, że do rozwoju kompetencji interpersonalnych ważniejsza jest refleksja od rozwiązania.
Warto sprawdzać: ,,Czy jesteśmy wciąż zadowolone z naszej umowy?” To przekieruje myślenie na skuteczne zaspokajanie potrzeb i empatię wobec innych.
Czasem należy zmodyfikować zobowiązania po sprawdzeniu ich w praktyce.
Nie wszystkie podejmowane rozmowy dla rozwiązania konfliktów bez przemocy wymagają przejścia wszystkie sześciu kroków.
• Niekiedy problem zostaje rozwiązany dzięki jednej propozycji, kiedy indziej na etapie oceniania zgłoszonych możliwości ktoś jeszcze dorzuci najlepszą. Niemniej jednak warto zachować w pamięci i uwadze tę drogę sześciu kroków.
Stosowanie ,,Wychowania bez porażek” w każdej sytuacji codziennego życia w domu rodzinnym wpływa na lepsze funkcjonowanie dziecka oraz rodzica: buduje wzajemne zaufanie, szczerość, zrozumienie, szacunek.
Jeśli jesteś rodzicem i chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak zrozumieć dorastające dziecko, wraz z Godzina dla siebie zapraszam na kurs online Zrozumieć nastolatka.
